- زمان ظهور
يکي از سئوالاتي که همواره ذهن بسياري از مردم را به خود مشغول کرده اين است که امام زمانعليه السلام چه زماني ظهور ميکند و آيا براي ظهور وقتي تعيين شده است؟
پاسخ اين است که بر اساس سخنان پيشوايان ديني زمان ظهور بر مردم مخفي است.
امام صادقعليه السلام در اين باره فرمود:
«ما نه در گذشته براي ظهور وقتي را تعيين کرديم و نه در آينده وقت تعيين ميکنيم». (1)
بنابراين کساني که براي ظهور زمان مشخصي را تعيين ميکنند فريب کار و دروغگو هستند اين مطلب در روايات مورد تأکيد قرار گرفته است.
امام باقرعليه السلام به يکي از اصحاب خود که از زمان ظهور سؤال کرد فرمود:
«وقت گذاران دروغ ميگويند، وقت گذاران دروغ ميگويند، وقت گذاران دروغ ميگويند». (2)
از اينگونه روايات به خوبي ميتوان به اين نکته پي برد که همواره کساني بودهاند که با انگيزههاي شيطاني براي ظهور زمان تعيين ميکردهاند و چنين افرادي در آينده هم وجود خواهند داشت. به همين جهت پيشوايان معصومعليه السلام از شيعيان خواستهاند که در برابر وقت گذاران بيتفاوت نباشند بلکه آنها را تکذيب نمايند.
امام صادقعليه السلام در اين زمينه به يکي از اصحاب خود فرمود:
«از تکذيب کردن کسي که براي ظهور وقت تعيين ميکند هيچ پروايي نداشته باش چرا که ما براي کسي وقت ظهور را تعيين نکردهايم». (3)
- راز نهان بودن زمان ظهور
چنانکه گفته شد بر اساس اراده خداوند حکيم زمان ظهور بر ما مخفي است و بدون ترديد اين مسأله به جهت حکمتهايي است که برخي از آنها را ميآوريم:
- تداوم اميد
وقتي زمان ظهور پنهان باشد نور اميد در دل منتظران همه عصرها باقي خواهد ماند و با اين اميد پيوسته و مداوم است که ميتوانند در برابر سختيها و فشارهاي دوران غيبت مقاومت کنند. به راستي اگر به شيعيان سدههاي گذشته گفته ميشد که ظهور در زمان شما رخ نميدهد بلکه در آينده دور اتفاق خواهد افتاد، آنها با کدام اميد در برابر فتنههاي روزگار خود مقاومت ميکردند و چگونه ميتوانستند گذرگاههاي تنگ و تاريک دوران غيبت را به سلامت پشت سر بگذارند؟
- زمينه سازي
بدون ترديد انتظار سازنده که از مهمترين عوامل فعاليت و پويايي است تنها در سايه مخفي بودن زمان ظهور شکل خواهد گرفت زيرا با مشخص بودن زمان ظهور کساني که ميدانند ظهور را درک نميکنند انگيزهاي براي تحرک و زمينه سازي نخواهند داشت و به سکون و رکود روي خواهند آورد.
حال آنکه با پنهان بودن زمان ظهور، انسانهاي همه عصرها و دورانها به اميد اينکه ظهور را در زمان خود ببينند تلاش ميکنند تا زمينههاي ظهور را فراهم کنند و جامعه خود را به جامعهاي صالح و پويا تبديل نمايند.
به علاوه در صورت معين بودن وقت ظهور چنانچه براي مصالحي ظهور در زمان وعده داده شده رخ ندهد چه بسا افرادي در اصل اعتقاد به امام مهديعليه السلام دچار ترديد شوند.
امام باقرعليه السلام در پاسخ اين سؤال که آيا ظهور وقت مشخّصي دارد فرموده است:
«کساني که وقت تعيين ميکنند دروغ ميگويند، (و اين سخن را تکرار فرمود) زماني که موسي عليه السلام به دعوت پروردگار به مدت سي روز از ميان قوم خود بيرون رفت و خداوند بر آن سي روز، ده روز ديگر افزود قوم او گفتند: موسي به وعده خود وفا نکرد و آنچه نبايد ميکردند، کردند. و از دين برگشتند و گوساله پرست شدند». (4)
——————————————
(1) غیبت طوسی ص426
(2) غیبت طوسی ص425
(3) غیبت طوسی ص426
(4) غیبت نعمانی باب 16ح13