- تربیت اخلاقی
«تربیت» در لغت به معنای «پرورش دادن استعدادهای اشیاء» است. این استعدادها ممکن است، فیزیکی و مادی، علمی و عقلانی و یا استعدادهای اخلاقی باشند.
مراد از «تربیت اخلاقی»، چگونگی به‌کارگیری و پرورش استعدادها و قوای درونی، برای توسعه و تثبیت صفات و رفتارهای پسندیده اخلاقی و رسیدن به فضایل عالی اخلاقی و دوری از رذیلت‌ها و نابود کردن آن‌ها است.
بنابراین در تربیت اخلاقی، رویکرد اصلی متوجه پرورش استعدادهای اخلاقی و رسیدن به کمالات اخلاقی است؛ در حالی که در تربیت علمی، هدف شکوفایی استعدادهای علمی و کسب مراتب بالای علمی است و از همین روی نگرش به انسان عمدتاً ابزاری است.
تربیت اخلاقی بخش مهمی از علم اخلاق را تشکیل می‌دهد و چون مباحث آن عمدتاً ناظر به راهکارهای عملی و ارائه توصیه‌هایی در باب عمل است، گاهی از این بخش تحت عنوان «اخلاق عملی» یاد می‌شود. در مقابل آن بخش از مباحث اخلاقی که به توصیف خوبی‌ها و بدی‌های اخلاقی می‌پردازد و به آن «اخلاق نظری» گفته می‌شود.
تربیت اخلاقی انسان از جمله اهدافی است که در اخلاق اسلامی عیان و آشکار است. این امر در پی آن است که انسان به درک مقام «خلیفة الله» خود نائل شود و به مبانی دینی‌ای که زندگی اخلاقی او را تضمین می‌کند عامل باشد. در اینجا، محور انسان است که باید نسبت خود را با دین درک کند و بداند که دین، فلاح و صلاح او را تضمین می‌کند.
موضوع تربیت اخلاقی نفس انسان است از آن جهت که مبدأ نیک و بد اعمال است لذا تا نفس انسان شناخته نشود آثار و احکام و مسائل آن شناخته نخواهد شد.
