- تمسخر فرزندان
بدون شک تمام افراد از بی‌اعتنایی و توهین دیگران در عذابند، خصوصاً کودکان و نوجوانان گاه دیده می‌شود که والدین بر اثر ناآگاهی، شخصیت فرزند خود را قدر نمی‌دانند و برای آن احترام قائل نمی‌شوند. آنان گاهی، ناآگاهانه کوچک‌ترین عیب در لباس، کفش، قیافه و سخنان و… فرزند خود را می‌بینید و به خیال این‌که نوعی محبت و علاقه ابراز می‌دارند آن عیوب را زیر ذره‌بین گذاشته و فرزند خود را به باد تمسخر می‌گیرند. این کار اثرات بسیار نامطلوبی بر روحیه فرزندان باقی می‌گذارد. اگرچه این والدین، به ظاهر می‌خواهند در اصلاح او بکوشند و آنان را از بد حرف زدن به درست حرف زدن و مانند آن راهنمایی کنند، اما در حقیقت، شخصیت و معنویت فرزند را نادیده گرفته و او را به کابوس وحشتناک عدم توانایی و بی‌لیاقتی گرفتار می‌سازند. مثلاً والدینی که فرزندشان در دوره نوجوانی بر اثر تغییرات جسمی، بینی بزرگ دارد و یا این‌که گندم‌گون است یا صدایش تغییر کرده، نباید این ویژگی را در حضور همگان بیان کنند، و یا آن‌ها را با اسامی یا القاب ناشایست بد صدا کنند.
چراکه این‌کار به فرزندان لطمه‌های روحی و روانی زده و گاهی نیز آنان را نیز وادار به این عمل زشت می‌کند.
از طرفی هم کودک و نوجوانی که مورد بی‌اعتنایی و توهین دیگران قرار گیرد دچار حس‌حقارت و خودکم‌بینی می‌گردد. چنین فردی مأیوس است، و فرد مأیوس ممکن است برای جامعه، خطرهایی ایجاد نمایند، چون از هیچ امری پروا نخواهند داشت.
امام هادی علیه‌السلام نیز در این زمینه فرموده‌اند:
«خود را از شر کسی که، خویشتن را پست و فرومایه می‌داند، در امان ندان.» (1)
قرآن کریم نیز در نهی از تمسخر در سوره حجرات، آیه 11، این‌چنین می‌فرماید:
«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا … لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ… * ای کسانی که ایمان آورده‌اید! یکدیگر را مورد طعن و عیب‌جویی قرار ندهید و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید!»
البته یکی از مضرات تمسخر دیگران، بی‌ارزش شدن شخصیت مسخره کننده است، شاید در لحظه‌ای که فردی طرف مقابل را به باد توهین و تمسخر می‌گیرد در نظر عوام، طرف مقابل، خرد و کوچک شده باشد ولی اثرات وضعی این عمل زشت در زندگی توهین کننده نمایان می‌شود و به مرور زمان در جامعه و خانواده چهره‌ای منفور و بی‌ارزش از خود به نمایش می‌گذارد که در واقع طرد شده اصلی از صحنه اخلاقیات خود وی بوده است که حضرت علی علیه‌السلام در این‌باره می‌فرماید:
«فرومایه‌ترین مردم کسی است که به دیگران توهین کند.» (2)
————————————–
1- بحارالانوار، ج 2، ص 214.
2- من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 396.
