- زیادهروی نکردن در سرزنش
امام علی علیهالسلام در نهی از سرزنش بیرویه میفرمایند:
«هرگاه نوجوان را سرزنش میکنی از برخی گناهانش درگذر تا، سرزنش او را به سرسختی و مقابله وادار نکند.» (1)
بهترین راه برقراری رابطه انسانی، همدلی و همفکری است نه سرزنشکردن و خجالتدادن. چه بسا افراط در این امر مهم نتیجهای عکس میدهد، چنانکه امامعلی علیهالسلام در اینباره میفرمایند:
«زیادهروی در سرزنش، آتش لجبازی را شعلهورتر میکند.» (2)
در واقع اگر نوجوان را مورد سرزنش قرار دهیم و مدام از او عیبجویی کنیم، او احساس حقارت میکند و دچار عدم اعتماد به نفس میشود، بنابراین از دستزدن به هر کاری میترسد. اینگونه افراد، در آینده نیز در تصمیمگیری، انتخاب هدف و قبول مسؤلیت، دچار شک و نگرانی میشوند.
یافتن راهحل برای بسیاری از مسایل به فوریت امکانپذیر نیست، لیکن برقراری رابطه خوب بین والدین و فرزندان میتواند بهترین نقطه آغاز باشد. بنابراین باید به نوجوان یاد داد که انسان گاهی اشتباه میکند و باید از اشتباهش درس بگیرد. ناگفته نماند اگر آبروی فرزند برده شود و عزتنفس او مخدوش گردد، جبران یک قلب شکسته بسیار دشوار است. چرا که سرزنشکردن، خجالتدادن و تحقیرکردن نوجوان فقط موجب ناامنی روانی و آشفتگی عاطفی و در نهایت موجب بروز ناهنجاریهای روانی میشود، به همین خاطر امام علی علیهالسلام میفرمایند:
«هرگاه سرزنشکردی، جایی برای بازگشت و دوستی باقی بگذار!» (3)
—————————————————-
1- شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحدید، ج 20، ص 333 .
2- تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص 223.
3- غرر الحکم و درر الکلم، ص 281.