- نهی از پنهان نمودن عیب کالا
معمولاً کسی که جنس را میخرد، به گمان سالم بودن آن خریداری میکند و قیمت جنس سالم را میپردازد و به همین جهت در «فقه» یکی از موارد فسخ معامله، آن است که خریدار کالایی را بخرد و جنس معیوب از کار در بیاید. در اینجا مشتری میتواند به جهت عیب این کالا، معامله را فسخ کند.
بدیهی است که جنس سالم با جنس معیوب تفاوت قیمت دارد و به همین دلیل، شیطان وسوسه میکند که صاحب کالا، عیب آن را از مشتری پنهان کند تا پول بیشتری بگیرد. این کار علاوه بر آنکه خلاف اخلاق انسانی و کرامت و نوعدوستی است، خلاف شرع و حرام نیز میباشد.
پس بسیار نیکو و پسندیده است که انسان در معاملات خود با صداقت برخورد کند و جنس خود را همانگونه که هست، عرضه کند و اگر جنس عیبی دارد، به خریدار بگوید. به این ترتیب هم وجدان فروشنده آرام و کسبش حلال است و هم صدمهای به اعتبار بازار نمیزند و از مردم سلب اعتماد نمیکند.
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله نقل شده است که فرمود:
«حلال نیست مسلمانی، به برادر خود چیزی را که عیب دارد، بفروشد مگر اینکه او را از عیب کالا مطلع سازد.» (1)
———-
1- مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 13، ص 327.