- محبت
يکي از عوامل تربيت، محبت است. بسياري از جنايتهایی که روزانه صورت میگیرد به خاطر دوست نداشتن همنوع و محبت نداشتن نسبت به آنهاست. کسی که مردم را دوست داشته باشد و به آنها محبت بورزد مرتکب گناه نميشود.
امام صادق عليهالسلام با یاران خود در راه سفر از جایی عبور میکردند، شخصی را دیدند که تقاضای چیزی مینمود. امام عليهالسلام یکی از یاران خود را نزد او فرستاد. پس از اندک تأملی بازگشت و گفت: آن شخص آب ميخواست. آبش ندادیم. امام فرمودند: چرا آبش ندادي؟ گفت: او يهودي است. امام فرمودند: مگر من گفتم چه ديني دارد؟ او انسانی تشنه است به او آب بدهيد. دلیل نمیشود چون مسلمان نيست، به او آب ندهید. انساندوستي يک ارزش است. آبش بدهيد، بعد اگر خواستيد موعظهاش کنيد.
امام علی علیهالسلام نیز در وصیتی که به فرزندش امام حسن علیهالسلام داشتهاند مسئله محبت و دوست داشتن دیگران را متذکر شده و اینچنین فرمودهاند:
«براى مردم آنچه را که براى خود دوست دارى، دوست بدار و آنچه را براى خود بد مىشمارى بد بشمار.» (1)
بخشی از زیارت امینالله نیز راجع به محبت است. محبت به اولیاء خدا. خدایا من مىخواهم هم محبّ باشم هم محبوب؛ هم دوست بدارم، هم مرا دوست بدارند. مرا محب اولیاء برگزیدهات قرار ده و دوستدار آن برگزیدگانِ از اولیاى تو باشم. (2)
محبت اولیا مثل مغناطیس، انسان را مىکِشد. بنابراین محبت اولیاء تأثیر زیادی بر روی تربیت انسان دارد.
————————–
1- «فَأَحْبِبْ لِغَيْرِكَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ اكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لَهَا»؛ نهجالبلاغه، نامه 31؛ یا به عبارتی دیگر: «اَحْبِبْ لِلنّاسِ ما تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ اكْرَهْ لَهُمْ ما تَكْرَهُ لِنَفْسِكَ»؛ نهاية الأرب في فنون الأدب، النويري، ص6.
2- «مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ اَوْلِیائِکَ»؛ زیارت امینالله.