- موقعيت جغرافيايى مدينه منورّه (يثرب)
شهر مدينه در شمال غربى شبه جزيره العرب و شمال مكه مكرمه واقع شده و فاصله آن، از طريق بزرگراه هجرت، تا جده 395 كيلومتر و تا مكه 425 كيلومتر است. اين شهر از دو سو؛ يعنى غرب و شرق، به وسيله «حرّهها» محصور شده است. «حرّه» به معناى «سنگلاخ» است كه اين زمينها به علت وجود سنگها و صخرههاى آتشفشانى بزرگ غير قابل نفوذ بوده و همچون دژى طبيعى مدينه را در محاصره خود گرفته است. اين حرّهها از مسجد ذوقبلتين به سوى جنوب و سپس به سوى شرق و شمال امتداد مىيابد و مردم مدينه معمولًا آنها را حرّه شرقى و حرّه غربى مىخوانند؛ با اين كه آن دو حرّه يكى هستند. مدينه به وسيله چندين كوه محاصره شده است؛ كوه احد در شمال، كوه عير در جنوب و كوه جماوات در غرب. در مدينه سه وادى يا درّه وجود دارد: عقيق، بطحان وقناه.
مدينه در تقسيمات جغرافيايى در منطقه حجاز واقع شده است. آب و هواى آن در تابستان گرم و خشك و در زمستان سرد و بارانى است و درجه حرارت آن در زمستان نسبت به مكّه و جدّه پايينتر است؛ در دىماه پايينترين دما 2 درجه و بالاترين آن 6/ 24 درجه سانتىگراد است و در تيرماه پايينترين دما 2/ 17 درجه و بالاترين دماى آن 44 درجه سانتىگراد است. بالاترين ميزان بارندگى در دى ماه به 3/ 8 ميلىمتر مىرسد و پايينترين ميزان آن، در آذرماه 2 ميلىمتر است.
مدينه برخلاف مكه به لحاظ اين بارندگى نسبتاً منظم، از كم آبى رنج نمىبرد و در منطقه حجاز، پس از طائف، مطلوبترين آب و هوا و مناسبترين زمين را براى كشاورزى دارد.
اراضى زراعى آن در جنوب شهر واقع شده كه محصول آن عمدتاً خرما و بعضى ميوهها است و در شمال آن نيز البته اندكى خرما، حبوبات، ميوهو ساير نباتات به عمل مىآيد. زمينهاى زراعى در مدينه از آب چاهمشروب مىشود.