- مسجد امام حسن عسکری(ع)
یکی از مساجد قدیمی، معروف و مورد احترام قم، که همواره یادآور نام گرامی یازدهمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت است، مسجد مقدّس «امام حسن عسکری علیه السلام» می باشد.
این پایگاه فضیلت و تقوا، که امروزه یکی از «مساجد جامع» قم محسوب می شود؛ سابقه درخشان بیش از هزار ساله دارد و علاوه بر نقش حسّاسی که در فضای فرهنگی و مذهبی قم داشته، نشانگر هویّت ملّی و تمدّن اسلامی نیز هست.
این مسجد از جهت معنویت و عظمت، مورد توجّه علمای بزرگ و پیروان اهل بیت علیهم السلام قرار داشته و همیشه به عبادت و پرستش خدای متعال معمور بوده و پس از صدها سال که از احداث آن می گذرد، هنوز شادابی، شکوه و حیات روحانی خود را حفظ کرده است.
با مطالعه و نگاهی به سابقه دیرینه این مسجد، در می یابیم که مردم قم از دیر زمان معتقد بوده اند که بخشی از مسجد کنونی، به امر مبارک امام حسن عسکری علیه السلام و بنا بر مشهور، توسّط وکیل خاصّ ایشان، جناب احمد بن اسحاق اشعری قمی و از محلّ سهم مبارک امام علیه السلام در قرن سوم هجری احداث شده است. و شهرت چیزی در میان مردم، که از نسلی به نسل دیگر رسیده است، جزء معتبرترین اسناد محسوب می شود.
گرچه ظاهر بنای کنونی این مسجد، زیاد قدیمی نیست. اما در قدمت و سابقه دیرینه ساختمان و بنای اصلی آن گفته اند بعید نیست که آن، همان «مسجد عتیق» باشد که در روزگاران قدیم، معبد آتش پرستان زرتشتی بوده است که پس از طلوع خورشید اسلام و محو دوران آتش پرستی، «احوص بن سعد اشعری» آن را ویران ساخته، برجای آن مسجد مزبور را ساخته باشد.
تولیت، امامت و خطابت این مسجد، که مقامی بزرگ بوده، از دیر زمان با علما و مراجع بزرگ شهر قم بود. ائمّه جماعت لایقی چون آیات عظام: شیخ ابوالقاسم قمی، میرزا محمّد فیض، سید صدرالدّین صدر، محمّد کبیر قمی، میرزا ابوالفضل زاهدی، مرتضی حائری یزدی، آقا شیخ عباسعلی شاهرودی و آقا سید ابوالقاسم روحانی که به هدایت مردم پرداخته اند.
این مسجد که از شمال به خیابان آذر، از غرب به رودخانه (خیابان حضرتی) و از سمت شرق به خیابان آستانه محدود است، دارای چند شبستان می باشد. شبستان های مسجد، با ستون های آجری قدیمی، و سه در ورودی که از خیابان های اطراف به درون آن باز می شود، جلوه ای خاص به آن بخشیده است.
