مؤذنه ها و محل اذان بلال‏

• مؤذنه ها و محل اذان بلال‏

هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله به بلال حبشى فرمود براى اعلام وقت نماز، اذان سر دهد، وى بر ديوار جنوب غربى مسجد و به روايتى قبل از تغيير قبله، بر ستونى در خانه عبداللَّه بن عمر در جنوب مسجد (دار العشره) اذان گفت. پس از تغيير قبله و زمانى كه پيامبر صلى الله عليه و آله به توسعه مسجد پرداختند؛ يعنى بعد از غزوه خيبر، اين محل داخل مسجد قرار گرفت و در حقيقت محل اذان جديد مقدارى پايين‏تر و نزديك صحن مسجد، در انتهاى ديواره شمال غربى گرديد.

بعدها به ياد بلال حبشى، يار فداكار رسول اللَّه صلى الله عليه و آله مئذنه‏اى زيبا از سنگ مرمر سفيد، به ارتفاع دو متر ساختند كه بر ستون‏هايى از سنگ استوار و اكنون در اوقات پنج‏گانه بر آن اذان سر مى‏دهند.

مئذنه‏ها (مناره‏ها)

در دوران پيامبر صلى الله عليه و آله، بلال حبشى بر ستونى كه داخل خانه عبداللَّه بن عمر بود، اذان مى‏گفت. بعدها غلام عباس بن عبدالمطّلب، كه وى را «كلاب» مى‏گفتند، نخستين مناره را براى مسجد ساخت. عمر بن عبدالعزيز نيز چهار مناره در چهار گوشه مسجد بنا كرد كه سليمان بن عبدالملك پس از وى يكى از آن‏ها را تخريب نمود.

ابن زباله طول مناره‏ها را اينگونه شرح داده و نوشته است:

مناره شرقى و غربى 55 ذراع (25 متر). مناره غربى 53 ذراع (24 متر). همچنين‏ عرض و پهناى مناره‏ها 8* 8 ذراع؛ يعنى سه متر بوده است. اين مناره‏ها در چند دوره تعمير و بازسازى شده‏اند. در دوران عثمانى تعداد آنها به پنج رسيد كه اكنون دو مناره از آن زمان موجود است.