- نمونه های عینی معاد در طبیعت
یکی از راههای غفلت زدایی نسبت به امکان معاد تفکر در چرخه مستمر مرگ و حیات زمین هاست که تجربهای دائمی از تبدیل مرگ به حیات را در اختیار آدمیان مینهد. هر سال، با آغاز فصل بهار، نور حیات در کالبد طبیعت دمیده میشود و زمین حیاتی دوباره مییابد و با بارش باران حیاتبخش، لباس زندگی بر تن میکند و شادابی و طراوتی نو مییابد. ذرات بی جان موجود در زمین، پس از جذب در اندام گیاهان به سلولهای زنده تبدیل می شوند و جامه حیات می پوشند.
بنابراین، قرآن کریم برای اینکه کسی معاد را دور از درک خود تصور نکند اتفاقات و پديدههاى مشابه معاد را در طبیعت يادآور مىشود که پذیرش معاد برای انسان آسانتر شود از جمله:
زنده شدن انسان پس از مرگ را شبيه روييدن گياه در زمين، بعد از خشكى و مردگى آن میداند. از اين رو، تفکر در اين پديده كه همواره در مقابل چشم همه انسانها رخ مىدهد كافى است كه به امكان حيات خودشان بعد از مرگ، پى ببرند. و در واقع، آنچه موجب ساده شمردن اين پديده و غفلت از اهميت آن شده عادت كردن مردم به ديدن آن است و گرنه از جهت پيدايش زندگی جديد فرقى با زنده شدن انسان بعد از مرگ ندارد.
قرآن كريم براى از بین بردن اين عادت، مكرراً توجه مردم را به اين پديده جلب و زندگی پس از مرگ انسانها را به آن تشبيه مىكند و از جمله مىفرمايد:
«فَانظُرْ إِلىَ ءَاثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يحْىِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتهَا إِنَّ ذَالِكَ لَمُحْىِ الْمَوْتىَ وَ هُوَ عَلىَ كلِّ شىَءٍ قَدِير * پس به آثار رحمت الهى بنگر كه چگونه زمين را بعد از مرگش زنده مى كند. تحقيقاً همان زنده كننده زمين زنده كننده مردگان هم هست و او بر هر چيزى تواناست. سوره روم آیه 50».
یکی دیگر از آیات که به این مطلب اشاره دارد آیه 9 سوره فاطر است:
«وَ اللَّهُ الَّذِى أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلىَ بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتهَا كَذَلِكَ النُّشُور * خداوند كسى است كه بادها را فرستاد تا ابرها را به حركت درآورند سپس ما اين ابرها را به سوى زمين مردهاى رانديم و به وسيله آن، زمين را پس از مردنش زنده مىكنيم رستاخيز نيز همين گونه است!».