كوه ثَوْر

• كوه ثَوْر (مخفى گاه هجرت)

در سه كيلومترى جنوب شهر مكّه و در جنوب منطقه «مسفله» كوهى قرار دارد كه‏ مساحت آن دوازده كيلومتر است. ارتفاع آن از دريا 748 متر و از سطح دامنه 458 متر مى‏باشد. اين كوه و غارى كه بر فراز آن است، به مناسبت تولّد «ثور بن عبد مناة» در آن، به اين نام معروف شده است. پيامبر صلى الله عليه و آله هنگام هجرت به مدينه، براى گمراه ساختن دشمن، به سمت اين كوه، كه بر خلاف جهت مدينه؛ يعنى در جنوب مكه قرار دارد، رفت و با ابوبكر و يك راهنماى بدوى سه شبانه روز در غار پنهان شدند؛ از اين واقعه در قرآن كريم ياد شده است.

به امر خداى تعالى بر دهانه آن غار عنكبوتى تار بست و كبوترى تخم گذاشت، لذا مشركان از ادامه تعقيب پيامبر صلى الله عليه و آله دست كشيده، بازگشتند. پيامبر صلى الله عليه و آله پس از آن، به سمت مدينه حركت كرد.

پايين‏تر از غار، صخره‏اى به قدرت خداوند به صورت گنبدى بزرگ در آمده كه سى نفر زير سايه آن مى‏توانند استراحت كنند. ابن جبير آن را قبّة جبرائيل عليه السلام خوانده است.