- غرور
عامل دیگری که سبب دوری انسان از رسیدن به کمال، و مانع سیر انسان به سوی خودسازی و تربیت میشود، غرور میباشد. غرور عبارت است از دلخوش بودن به چیزی که موافق هوای نفس و تمایل طبع انسانی و ناشی از اشتباه انسان یا فریب شیطان میباشد هر فردی گمان کند آدم خوبی است (و ضعفی ندارد)، خواه مادی باشد یا معنوی و این اعتقاد از پندار باطلی سرچشمه بگیرد، مغرور است.
قرآن به مؤمنان نصیحت میکند که ای اهل ایمان، ببینید چه طور مال و ثروت و فرزندان و فامیل، سبب غفلت و غرور و سبب نفاق عدهای شد؛ مبادا این عوامل سبب غفلت و مانع رسیدن شما به خدا باشد:
«به یقین وعده الهی حقّ است؛ پس مبادا زندگانی دنیا شما را بفریبد، و مبادا (شیطان) فریبکار شما را (به کَرَم) خدا مغرور سازد!» (1)
وقتی وعده خدا حق و ثابت بود، پس مبادا که به حیات دنیا مغرور شوید و اشتغال شما به زینتهای آنچنان باشد که شما را از روز حساب غافل سازد و لذتهای دنیا و سرگرمیهایش آنچنان دل شما را برد که همواره در طلبش مستغرق شوید و از حق اعراض کنید.
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند! و کسانی که چنین کنند، زیانکاراناند!» (2)
قرآن کریم در اینباره میفرماید:
«و مانند کسانی نباشید که از روی هوی پرستی و غرور و خودنمایی در برابر مردم، از سرزمین خود به (سوی میدان بدر) بیرون آمدند؛ و (مردم را) از راه خدا بازمیداشتند». (3)
مانند اشخاصی نباشید که وقتی از خانههایشان بیرون آمدند، با غرور، تکبر و بی اعتنایی و از روی تظاهر و خودنمایی بیرون آمدند. قهراً چنین اشخاصی فقط خودشان را میبینند و خدا را نمیبینند و مانع مردم از راه خدا میشوند. مانند اینها نباشید.
افراد مغرور و فریب خورده اگر کافر باشند، پیام حق را نمیشنوند و زندگی دنیا آنها را فریفته است.
آنان میگویند: نقد بهتر از نسیه است؛ دنیا نقد و آخرت نسیه است. پس باید دنیا را انتخاب کرد.
می گویند یقین بهتر از شک است و لذتهای دنیا یقینی است و آخرت مشکوک. پس نباید یقین را رها کرد.
————————
1- «إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلاَ تَغُرَّنَّکُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَ لاَ يَغُرَّنَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»؛ سوره لقمان، آیه 33
2- «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ…»؛ سوره منافقون،آیه 9
3- «وَ لاَ تَکُونُوا کَالَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بَطَراً وَ رِئَاءَ النَّاسِ وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ…»؛ سوره انفال، آیه 47.