- گواهی پیامبری دیگر
راه دیگر شناخت حقانیت کسی که مدعی پیامبری است، آن است که یکی از پیامبران الهی بر صدق مدعای او گواهی دهد و سفارت الهی او را تأیید نماید؛ زیرا (همان گونه که در بحث ویژگیهای پیامبران خواهد آمد) همه پیامبران الهی از مقام عصمت برخوردارند و یکی از مراتب آن، عصمت از هر گونه گناه و خطاست. بر این اساس، درباره شهادت وگواهی پیامبران نه احتمال خطا وجود دارد و نه احتمال کذب و دروغ؛ بلکه شهادت آنان عین واقعیت است.
بنابراین، اگر پیامبری که از مقام عصمت برخوردار است، بر پیامبری شخص دیگری گواهی دهد، گواهی او دلیل قطعی و تردیدناپذیری بر آن است که شخص دوم نیز از سوی خداوند برانگیخته شده، مأموریتی الهی دارد.
البته اعتبار این راه وابسته به وجود دو شرط است: اول آنکه، گواهی پیامبر مزبور از طریقی معتبر به ما رسیده باشد؛ مانند آنکه خود ما، بدون هیچ واسطهای، شهادت و گواهی پیامبر را شنیده باشیم یا گواهی او به صورت متواتر برای ما بازگو شده باشد.
شرط دوم آن است که اوصاف و نشانههای شخصی که به پیامبری او گواهی داده شده است بر شخص مدعی پیامبری (که در صدد تشخیص صدق یا کذب او هستیم) به روشنی تطبیق کند.
بنابراین، با فراهم بودن شروط بالا، این راه میتواند دلیل قطعی بر نبوت باشد. همان گونه در بحث نبوت خاصه خواهیم گفت، پیامبری رسول اکرم صلیاللهعلیهوآله افزون بر راه اعجاز، از این راه نیز قابل اثبات است. البته، این راه از عمومیت راه اعجاز برخوردار نیست، به ویژه آنکه در مورد نخستین پیامبر از سلسله انبیا، کارآیی ندارد.