- عبادت
یکی از عوامل و زمینههای تربیت، نیایش و پرستش است.
استاد مرتضی مطهری در اینباره چنین میگویند:
یکی از اموری که از استعدادهای خاص انسانی شمرده میشود، مسئله نیایش و پرستش است. عده زیادی از محققان و روانشناسان، نیایش و پرستش را به عنوان یک حس اصیل در انسان پذیرفتهاند. این حس که یک حس انسانی است، برای تربیت انسان باید تقویت شود. یک انسان کامل یا نیمه کامل، این قسمت از وجودش نمیتواند تعطیل باشد، همانگونه که هیچ قسمت دیگر از قسمتهای اصیل وجود او نمیشود تعطیل باشد. هر قسمتی از قسمتهای وجود انسان، چه حیوانیاش (یعنی مشترکات انسان و حیوان) و چه انسانی محض، اگر تعطیل شود، او یک انسان ناقص است.
در باب عبادت و نیایش، اگر انسان به تربیت اسلامی خود و فرزندانش، علاقهمند است و یا میخواهد افرادی را تربیت کند، باید به مسئله نیایش، دعا و عبادت اهمیت بدهد.
در واقع عبادت، قطع نظر از اینکه پرورش یک حس اصیل است، تأثیر زیادی بر دیگر نواحی وجود انسان دارد.
تربیت درست انسان، بدون در نظر گرفتن مسئله نیایش و پرستش، امکانپذیر نیست. پس انسان بدون پرداختن به نیایش و پرستش، موجودی ناقص است و باید ساعتی از شبانهروز را به این مهم اختصاص دهد.
عبادت، انسان را به خدا گره میزند. انسان الهی بسیاری از جنایتها را انجام نمیدهد. مانند شخصی است که لباس سفید بر تن کرده است و از نشستن روی زمین آلوده خودداری میکند.
عبادت، وسیله غفلتزدایی است و انسان غافل دست به هر کاری میزند. انسانی که بنده خدا گردید، خودش را جز به خدا نمیفروشد. همانند پزشکی که به دلیل آگاهی به خوردن هر غذایی دست نمیزند. شخصی هم که خدایی شد، دنبال غیر از خدا نمیرود.
عبادت سازنده است، کلمات، حرکات و رفتار فرد بهوسیله عبادت اصلاح میشود. انسانهای باتقوا بندگان خوب خدا هستند. کسی که تقوای الهی پیشه کند میتواند پیشوای مردم گردد.
قرآن میفرماید:
«و ما را برای پرهیزگاران پیشوا گردان!» (1)
———————-
1- «وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ إِماماً»؛ سوره فرقان، آیه 74.