- بي غيرتي
بیغیرتی عبارت است از اهمال و كوتاهي در نگهباني از آنچه حفظ آن لازم و ضروري میباشد؛ مانند: دين، ناموس، آبرو، اولاد، اموال.
از علائم بیغیرتی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
الف) مسامحه در امر به معروف و نهی از منکر
ب) سهلانگاری در حجاب و حفاظت از زنان
ج) کوتاهی در تربیت فرزندان
د) اسراف و تبذیر
ه) عدم نگهداری از اموال و حیف و میل کردن آن.
این رذیله بزرگ اخلاقی چه بسا به ناموسفروشی و دینفروشی بیانجامد تا آنجا که به بیغیرت، نامرد گفته شود.
امیرمؤمنان علیهالسلام فرمود:
«هر كس غیرت نورزد، دلش وارونه است.» (1)
وارونگی دل به این معناست که فرد بیغیرت فاقد روح ایمان است و از بیعصمتی و بیعفتی رنج نمیبرد و غضبناک نمیشود.
بیغیرتی ویژه کسانی است که به مسخ ارزشهای انسانی دچار گشته، فطرت اخلاقی را از دست داده و مستوجب لعنت و نفرین خدا شدهاند، اینان از جلب نظر مردان غریبه به نوامیس خود، اِبا و امتناعی ندارند و حتی خود به فساد آنان دامن میزنند.
از مفاسد بیغیرتی؛ وقوع بدعت در دین، تعطیلی احکام خدا، اهانت به دین، رواج ضد ارزشها، پایمال شدن شخصیت فرد، هدر رفتن سرمایههای مادی و بینظمی اقتصادی، بیتربیتی فرزندان، رشد سرقت و ترک امر به معروف و نهی از منکر است.
نوشتهاند وقتی امیرالمؤمنین علیهالسلام در عراق شنید که در بازار، زنها با مردان شانههایشان به هم میخورد، ناراحت شد و فرمود:
«ای اهل عراق! شنیدهام زنان شما با مردان در راه، برخورد میکنند، شرم نمیکنید، خداوند لعنت کند کسی را که غیرت ندارد.» (2)
البته از غیرت بیجا باید پرهیز نمود. مراد از غیرت بیجا؛ سوءظن و بدگمانی است که جنبه افراطی داشته باشد؛ چون انسان را به نادرستی میکشد. چنانکه امیرالمؤمنین در نامه سی و یک نهجالبلاغه به امام حسن علیهالسلام این نکته را یادآوری کرد:
«و بپرهيز از غیرت نابجا كه درستكار را به نادرستى میكشاند و پاكدامن را به بدگمانى فرامیخواند.»
- راه درمان رذیله اخلاقی بیغیرتی
از آنجایی که ریشه این رذیلت اخلاقی، حقارت، ضعف دین، ترس و بزدلی، بیتفاوتی و سهلانگاری، فریب مظاهر دنیا را خوردن و بیعفتی است، برای علاج و رهایی از آن باید در مفاسد بیغیرتی اندیشه کرد و آیات و روایاتی را که در این زمینه وجود دارد، به دقت مطالعه نمود.
الگو گرفتن از پیامبران، امامان معصوم و شهدا و پرهیزکاران میتواند در این زمینه راهگشا باشد.
دقت در احوال و سرنوشت شوم افراد و جوامع بیغیرت نیز میتواند تلنگری بر قلب افرادِ مبتلا باشد.
انسان برای پیشگیری از بیغیرتی، نباید افراد بیعفت و ناپاک را به خانه خود راه دهد و نیز باید از شرکت در مجالسی که زمینه بیعفتی و بیغیرتی در آن فراهم است، پرهیز کند، اهل و عیال را به مشاغل مفید مشغول نماید و از لحاظ فرهنگی؛ کتابهای سودمندی که حیا و عفت را آموزش میدهد برای اهل خانه خود تهیه نماید.
——–
1- وسائل الشيعة، ج20، ص 153.
2- المحاسن، ج1، ص 115.