- امر به معروف و نهى از منكر
يكى ديگر از مهمترين وظايف دينى و اخلاقى مردم در قبال مسئولان، امر آنان به خوبىها و نهى آنان از ارتكاب بدىهاست. اگر مردم به درستى به اين وظيفه خود عمل كنند، درصد خطا و اشتباه و يا انحراف مسئولان جامعه را تا حد صفر پايين مىآورند.
در نظام اسلامى، هيچ فردى از اين حكم مستثنا نيست. حتى شخص اول نظام اسلامى، اگر اشتباهى مرتكب شود، بايد با رعايت ضوابط، اشتباه او را به وى يادآور شد، و يا اگر به هر دليلى، در اجراى معروفى كوتاهى كند بايد او را به اجراى آن امر كرد.
در حقيقت، مردم با اجراى اين وظيفه اخلاقى، ضعفها و كمبودها را به مسئولان تذكر مىدهند و آنان را در شناخت و رفع كاستىها يارى مىرسانند.
از طرفى، به مسئولان و حاكمان و مديران اسلامى نيز توصيه اكيد شده است كه نه تنها از امر به معروف و نهى از منكر زيردستان خود و مردم عادى آزرده نشوند، بلكه منتقدان و آمران به معروف و ناهيان از منكر را عزيز بدارند و آنان را بر متملّقان و چاپلوسان و كسانى كه همواره بر وفقمراد سخن مىگويند و همه امور و مسائل را عادى و بىاشكال جلوه مىدهند، ترجيح دهند.
اميرمؤمنان عليه السلام، در اينباره به مالك اشتر چنين توصيه مىكنند:
«و نيز بايد از وزرايت برگزيدهترينشان نزد تو وزيرى باشد كه سخن تلخ حق را به تو بيشتر بگويد، و نسبت به آنچه كه خداوند براى اوليائش خوش ندارد كمتر تو را يارى دهد.» (1)
امام باقر علیه‌السلام نیز در زمینه امر به تقوا توسط مردم، فرموده‌اند:
«هر که نزد سلطان ستمگر برود و او را به تقوای خدا فرمان دهد و (از عذاب) بترساندش و اندرزش دهد، ثوابی همانند ثواب (عبادت) جن و انس به او دهند و این عملش به اندازه اعمال آن‌هاست.» (2)
——————————
1- نهج البلاغه، نامه 53.
2- بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج 72، ص 375.
