- چانه زنی
یکی از کارهایی که معمولاً در بازارها به چشم می‌خورد چانه‌زنی است. در این کار، مشتری تلاش می‌کند تا جنس را به قیمت پایین‌تری بخرد. امام باقر علیه‌السلام درباره مطابقت این کار با اخلاق می‌فرماید:
«به خریدار اجازه دهید که چانه بزند؛ زیرا اگر پول زیادی هم بدهد، چانه زدن موجب آرامش و رضایت خاطر بیشترش می‌شود؛ چه اگر کسی در خرید و فروشش مغبون شود، نه کسی او را می‌ستاید و نه مأجور است.» (1)
- موارد مکروه در چانه‌زنی
در برخی موارد چانه زدن مکروه است. این موارد در سخنی از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله خطاب به امام علی علیه‌السلام آمده است:
«ای علی! در چهار چیز چانه نزن: در خرید قربانی، کفن، بَرده، و کرایه برای مکه.» (2)
- تفاوت نگذاشتن بین مشتری‌ها از لحاظ چانه‌زنی
امام صادق علیه‌السلام درباره مردی که کالایی دارد و قیمت مشخصی روی آن می‌گذارد و سپس همان قیمت را به خریداری که چانه نمی‌زند، اعلام می‌کند، ولی به کسی که چانه می‌زند و نمی‌خواهد کالا را با همان قیمت از او بخرد، بهای بیشتری را اعلام می‌کند، فرمود:
«اگر به دو یا سه نفر قیمت بیشتری اعلام کند، اشکالی ندارد، اما این‌که با هر کسی که مایل نیست به قیمت مشخص شده، جنس را بخرد و خواهان قیمت کمتری است، این کار را بکند و با کسی که چانه نمی‌زند، چنین نکند، خوشایند من نیست، بلکه باید آن کالا را به یک قیمت بفروشد.» (3)
——————
1- من لا يحضره الفقيه، ج 3، ص 197.
2- من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 370.
3- الكافي (ط – دارالحديث)، ج 10، ص 22.
